بررسی سیتوژنتیک جنین های موش بدست آمده از پارتنوژنزیز بعد از اعمال فشار هیدروستاتیک

چکیده پارتنوژنزیز نوعی تولیدمثل است که در آن تخمک می تواند موجودی همانند خود را به وجود آورد. در این فرآیند یک تخم به تنهایی در غیاب رونوشت ژنتیکی از فرد نر و بدون کاهش کروموزوم میوزی می تواند تکوین یابد. هر عاملی که بتواند موجب از سرگیری میوز، بدون انجام لقاح شود، می-تواند به عنوان عامل فعال کننده ی پارتنوژنزیز محسوب شود. فشار هیدروستاتیک به عنوان یک عامل مکانیکی عمل می کند. تحریک مکانیکی ساختار محتوای تخم را تغییر داده و منجر به ایجاد ساختار و محتویات مولکولی جدید می شود. در نهایت، تحریک مکانیکی می تواند مسیر تحریک دریچه های مکانیکی را فعال کند و موجب باز و بسته شدن کانال های یونی حساس به کشش شود. در این مطالعه بررسی سیتوژنتیک جنین های موش حاصل از پارتنوژنزیز بعد از اعمال فشار هیدروستاتیک انجام گردید. در مرحله ی اول، تخمک های نابالغ(gvbd) از تخمدان موش نژاد nmri با سن 8-6 هفته جدا و در محیط کشت ?-mem همراه با 5 درصد سرم جنینی گاو، 100 میلی واحد در میلی لیتر هورمون تحریک رشد فولیکولی نوترکیب، 10 نانوگرم در میلی لیتر فاکتور رشد نوترکیب و 5/7 واحد بین المللی هورمون گونادوتروپین انسانی(hcg) جفت کشت داده شدند. پس از24 ساعت، تخمک های بالغ شده(mii) به محیط کشت t6 به همراه 5/7 واحد بین المللی hcg و 10 درصد bsa منتقل شدند. این مرحله در سه آزمایش طراحی گردید که تخمک ها در هر آزمایش به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم گردیدند: (i)کنترل (بدون اعمال فشار)، (ii) آزمایش 1: تحت اعمال فشار10میلیمتر جیوه به مدت10، 20، 30 دقیقه (تیمارi، ii، iii)، (iii) آزمایش2: تحت اعمال فشار20میلیمتر جیوه به مدت10، 20، 30 دقیقه (تیمارi، ii، iii)، (iv) آزمایش 3: تحت اعمال فشار30میلیمتر جیوه به مدت10، 20، 30 دقیقه (تیمارi، ii، iii) قرار گرفتند. در مرحله ی دوم، موش های ماده بالغ با تزریق 10 واحد بین المللی هورمون pmsg و پس از 48 ساعت تزریق 10 واحد بین المللی هورمون hcg، تحریک تخمک گذاری شدند. پس از گذشت 12 ساعت از تزریق hcg، تخمک های بالغ از اویداکت جدا شده، به محیط کشت t6 منتقل شدند. این مرحله در سه آزمایش طراحی گردید که تخمک ها در هر آزمایش به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم گردیدند: (i)کنترل (بدون اعمال فشار)، (ii) آزمایش 1: تحت اعمال فشار10میلیمتر جیوه به مدت10، 20، 30 دقیقه (تیمارi، ii، iii)، (iii) آزمایش2: تحت اعمال فشار20میلیمتر جیوه به مدت10، 20، 30 دقیقه (تیمارi، ii، iii)، (iv) آزمایش 3: تحت اعمال فشار30میلیمتر جیوه به مدت10، 20، 30 دقیقه (تیمارi، ii، iii) قرار گرفتند. در مرحله ی سوم، تخمک های m? حاصل از تحریک تخمک گذاری در سه آزمایش جای گرفتند: تخمک های آزمایش 1، در محیط کشت حاوی غلظت های مختلف کلسیم و تخمک های آزمایش 2، تحت تیمار با 5 میکرومولار یونوفور کلسیم همراه با غلظت های مختلف کلسیم به مدت 5 دقیقه و تخمک های آزمایش 3، تحت تیمار با اتانول 7% همراه با غلظت های مختلف کلسیم به مدت 5 دقیقه واقع شدند. تخمک های هر سه آزمایش، به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. در گروه آزمایش فشار 20 میلیمتر جیوه به مدت 20 دقیقه اعمال گردید. سپس تخمک های گروه کنترل و آزمایش به محیط کشت حاوی 5 میکروگرم در میلی لیتر سیتوکالازین b و غلظت های مختلف کلسیم منتقل شدند و پس از 4 ساعت، در محیط t6 حاوی غلظت های مختلف کلسیم (0، 7/1، 4/3 میلی مولار به ترتیب تیمارi، ii، iii) کشت داده شدند و در پایان جنین های پارتنوژنتیک دوسلولی از نظر کروموزومی تحت بررسی سیتوژنتیک قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که تحریک فعال سازی با یونوفور کلسیم در غلظت 7/1 میلی مولار کلسیم در صورتی که با فشار هیدرستاتیک دنبال شود ممکن است به علت مشابهت بهتر با الگوی فعال سازی لقاح باعث تکوین بهتر جنینی شود. از سویی با بررسی سیتوژنتیکی این جنین ها مشخص گردید که بیشترین میزان کروموزوم های طبیعی (دیپلوئیدی و تتراپلوئیدی) و کمترین میزان کروموزوم های غیرطبیعی (هاپلوئیدی و میکسوپلوئیدی) در جنین های فعال شده با یونوفور کلسیم و فشار هیدروستاتیک حاصل گردیده است. به نظر می رسد اعمال میزان مناسب فشار هیدروستاتیک در زمان مطلوب می تواند موجب القای بکرزایی و بهبود وضعیت کروموزومی جنین های حاصل از بکرزایی گردد. اما احتمالاً فشار هیدروستاتیک به تنهایی قادر به القای تمام فرآیندهای لازم برای فعال سازی کامل تخمک نیست.